Ebelik ve Kadın Sağlığı - Klinik Uygulama Rehberleri
Ebelik & Kadın Sağlığı için Klinik Uygulama Rehberleri, ebeler ve kadın sağlığı bakım profesyonelleri için erişilebilir ve kullanımı kolay bir hızlı başvuru kılavuzudur. Değişen klinik ortamı yansıtmak için tamamen güncellenmiş ve revize edilmiş olup, her uygulama ortamında güncel kanıta dayalı uygulama, güncel yaklaşımlar ve ebelik liderliği için fırsatlar sunmaktadır. Ayrıca bu baskıya bütünleştirici, alternatif ve tamamlayıcı terapiler de dahil edilmiştir.
İÇİNDEKİLER
Bu kitap, ICD-10 kodlarının kullanımına geçişini, kadın sağlığı politikası ve savunuculuğunu, uygulamada risk değerlendirmesi ve karar verme sürecini ve ebelik bakımında ilham veren güveni incelemektedir. Yeni klinik uygulama rehberi, restoratif uykunun teşvik edilmesi, ağız sağlığının optimize edilmesi, sağlıklı kilo alımının teşvik edilmesi ve madde kullanım bozukluğu olan kadının bakımı gibi sağlığı geliştirme ve birincil bakım uygulamalarını içermektedir. Ayrıca, cinsel çeşitlilik ve cinsel kimlik, gebelikte hipertansif bozukluklar ve preeklampsi, fizyolojik doğum eylemi ve birincil sezaryenden korunma, doğum seçenekleri ve yerleri, fetüsün değerlendirilmesi, gec kordon klempleme ve aile merkezli sezaryen ile ilgili en son uygulama önerileri ve omuz distosisinin tedavisi için Walcher ve Tharpe manevraları gibi çok çeşitli konularda genişletilmiş ve güncellenmiş bilgiler içermektedir.
Önsöz..................................................................................................................................... xiii
Nezihe KIZILKAYA BEJI
Teşekkür..................................................................................................................................xv
Şule GÖKYILDIZ SÜRÜCÜ
Dilek BILGIÇ
Sunuş................................................................................................................................... xxiii
Çeviri Yazarları....................................................................................................................xxv
Ebelik ve Kadın Sağlığı İçin Klinik Uygulama Rehberlerinin Kısa Bir Öyküsü............xix
Emine İBİCİ AKÇA
BÖLÜM 1 Temel Ebelik Uygulamaları....................................................................1
Kısım 1: Ebelik Uygulamaları İçin Teorik Temel.....................................1
EMINE İBİCİ AKÇA
Cemile ONAT KÖROĞLU
Emine DEMIR
Kısım 2: Ebelik Uygulamaları...................................................................8
EMINE İBİCİ AKÇA
Cemile ONAT KÖROĞLU
Emine DEMIR
Kısım 3: Klinik Uygulama Rehberlerinin Kullanılması..........................38
EMINE İBİCİ AKÇA
Cemile ONAT KÖROĞLU
Emine DEMIR
Özet.........................................................................................................44
Klinisyenler İçin Web Kaynakları...........................................................45
Kaynaklar................................................................................................45
BÖLÜM 2 Gebelik Esnasında Kadının Bakımı ....................................................49
Gebelik Teşhisi........................................................................................51
Sultan ALAN
Emine DEMIR
Gebe Kadının İlk Değerlendirmesi..........................................................53
Sultan ALAN
Emine DEMIR
Gebe Kadınlarda Sağlık Ri̇skleri̇ni̇n ve Koruyucu
Faktörleri̇n Değerlendi̇ri̇lmesi̇............................................................57
Sultan ALAN
Emine DEMIR
Gebe Kadının Sürekli Bakımı.................................................................61
Sultan ALAN
Emine DEMIR
Bel Ağrısı Olan Gebe Kadının Bakımı....................................................65
Melike ÖZTÜRK ÇELIKTEKIN
Konstipasyon Yaşayan Gebe Kadının Bakımı ........................................67
Melike ÖZTÜRK ÇELIKTEKIN
Dispnesi Olan Gebe Kadının Bakımı......................................................69
Melike ÖZTÜRK ÇELIKTEKIN
Ödemi Olan Gebe Kadının Bakımı.........................................................71
Melike ÖZTÜRK ÇELIKTEKIN
Burun Kanaması Görülen Gebe Kadının Bakım.....................................73
Melike ÖZTÜRK ÇELIKTEKIN
Mide Yanması Olan Gebe Kadının Bakım..............................................74
Melike ÖZTÜRK ÇELIKTEKIN
Hemoroidi Olan Gebe Kadının Bakım....................................................75
Melike ÖZTÜRK ÇELIKTEKIN
Uykusuzluk Çeken Gebe Kadının Bakımı..............................................77
Melike ÖZTÜRK ÇELIKTEKIN
Bacak Krampı Görülen Gebe Kadının Bakımı........................................79
Melike ÖZTÜRK ÇELIKTEKIN
Bulantı ve Kusması Olan Gebe Kadının Bakımı.....................................81
Meltem AKBAŞ
Pika Davranınşı Olan Gebe Kadının Bakımı .........................................85
Meltem AKBAŞ
Round Ligament Ağrısı Olan Gebe Kadının Bakımı..............................86
Meltem AKBAŞ
Varisli Gebe Kadının Bakımı .................................................................88
Meltem AKBAŞ
Klinisyenler İçin Web Kaynakları...........................................................90
Kaynaklar................................................................................................91
BÖLÜM 3 Prenatal Koşullarda Gebe Kadının Bakımı........................................93
Abdominal Ağrısı Olan Gebe Kadının Bakımı.......................................95
Meltem AKBAŞ
Anemi Olan Gebe Kadının Bakımı.........................................................98
Gülseren DAĞLAR
Sitomegalovirüs Enfeksiyonuna Maruz Kalmış
Gebe Kadının Bakımı........................................................................101
Gülseren DAĞLAR
Genital Mutilasyonlu Gebe Kadının Bakımı.........................................102
Gülseren DAĞLAR
Fetal Ölüm Yaşayan Gebe Kadının Bakımı...........................................105
Gülseren DAĞLAR
Gestasyonel Diyabetli Gebe Kadının Bakımı.......................................108
Gülseren DAĞLAR
Hepatiti Olan Gebe Kadının Bakımı.....................................................112
Handan GÜLER
Herpes Simplex Virüsü Olan Gebe Kadının Bakımı.............................114
Handan GÜLER
Hiv Olan Gebe Kadının Bakımı............................................................117
Handan GÜLER
Hipertansif Hastalıkları Olan Gebe Kadının Bakımı............................119
Handan GÜLER
Gebelikte Az Kilo Alan Gebe Kadının Bakımı.....................................125
Handan GÜLER
Çoğul Gebeliği Olan Gebe Kadının Bakımı..........................................127
Handan ÖZCAN
Obez Olan Gebe Kadının Bakımı..........................................................130
Handan ÖZCAN
Parvovirüse Maruz Kalan Gebe Kadının Bakımı
(Beşinci Hastalık)...........................................................................134
Handan ÖZCAN
Gebeliğin Pruritik Ürtikerial Papül ve Plağı
Olan Gebe Kadının Bakımı............................................................136
Handan ÖZCAN
Rh-Negatif Gebe Kadının Bakımı.........................................................138
Handan ÖZCAN
Gebelik Tarihi ile Boyut Uyumsuzluğu
Olan Gebe Kadının Bakımı ...........................................................140
Handan ÖZCAN
Toksoplazma Enfeksiyonu Olan Gebe Kadının Bakımı........................143
Merlinda ALUŞ TOKAT
İdrar Yolu İnfeksiyonu Olan Gebe Kadının Bakımı..............................145
Merlinda ALUŞ TOKAT
İlk Trimester Vajinal Kanaması Olan Gebe Kadının Bakımı................148
Merlinda ALUŞ TOKAT
İkinci ve Üçüncü Trimesterde Kanaması
Olan Gebe Kadının Bakımı...............................................................152
Merlinda ALUŞ TOKAT
Klinisyenler İçin Web Kaynakları.........................................................154
Kaynaklar..............................................................................................155
BÖLÜM 4 Travay ve Doğumda Kadının Bakımı................................................161
Doğumda Kadının Değerlendirilmesi...................................................162
Merlinda ALUŞ TOKAT
Doğumun İlk Evresinde Kadının Bakımı..............................................165
Gülendam KARADAĞ
Doğumun İkinci Evresinde Kadının Bakımı.........................................172
Gülendam KARADAĞ
Doğumun Üçüncü ve Dördüncü Evresinde Kadının Bakımı................177
Gülendam KARADAĞ
Amniyoinfüzyon Yapılan Kadının Bakımı............................................180
Evşen NAZIK
Pınar KARA
Sezaryen Geçiren Kadının Bakımı........................................................182
Evşen NAZIK
Pınar KARA
Koriyominyonitli Kadının Bakımı........................................................189
Evşen NAZIK
Pınar KARA
Kord Prolapsusu Olan Kadının Bakımı.................................................191
Evşen NAZIK
Pınar KARA
Grub B Streptokok Kolonizasyonlu Kadının Bakımı............................193
Evşen NAZIK
Pınar KARA
Travay ve Doğumda Hidroterapi Kullanılan Kadının Bakımı..............196
Seda KARAÇAY YIKAR
Evşen NAZIK
İndüksiyon Uygulanan ya da Agumentasyon
Yapılan Kadının Bakımı....................................................................200
Seda KARAÇAY YIKAR
Evşen NAZIK
Doğum Distosisi Olan Kadının Bakımı.................................................205
Seda KARAÇAY YIKAR
Evşen NAZIK
Amniyon Sıvısı Mekonyumlu Olan Kadının Bakımı............................209
Seda KARAÇAY YIKAR
Evşen NAZIK
Nonverteks Fetal Prezentasyonlu Kadında Bakım................................211
Derya KAYA ŞENOL
Postpartum Kanamalı Kadının Bakımı..................................................215
Derya KAYA ŞENOL
Postterm Gebelikte Kadının Bakımı......................................................219
Derya KAYA ŞENOL
Erken Membran Rüptüründe Kadının Bakımı......................................221
Derya KAYA ŞENOL
Erken Doğum Eylemindeki Kadının Bakımı........................................224
Derya KAYA ŞENOL
Uzamış Latent Fazda Kadının Bakımı..................................................228
Semiha AYDIN ÖZKAN
Omuz Distosisi Olan Kadının Bakımı...................................................231
Semiha AYDIN ÖZKAN
Evden veya Bağımsız Doğum Merkezinden Transfer
Sırasında Kadının Bakımı.................................................................235
Semiha AYDIN ÖZKAN
Vakum Destekli Doğumda Kadının Bakımı..........................................238
Semiha AYDIN ÖZKAN
Sezaryen Sonrası Vajinal Doğum Esnasında Kadının Bakımı..............241
Semiha AYDIN ÖZKAN
Klinisyenler İçin Web Kaynakları.........................................................245
Kaynaklar..............................................................................................245
BÖLÜM 5 Doğumdan Sonra Anne ve Yenidoğanın Bakımı...............................253
Gülümser DOLGUN
Yenidoğanın Bakımı: Yenidoğanın Değerlendirilmesi..........................254
Gülümser DOLGUN
Anne-Bebek Çiftinin Bakımı: Emzırme................................................258
Gülümser DOLGUN
Erkek Bebeğin Bakımı: Sünnetsiz veya Sünetli Penis..........................264
Gülümser DOLGUN
Bebeğin Bakımı: Yenidoğanın Normalden Sapmaları...........................266
Hüsniye DINÇ KAYA
Bebek Bakımı: Yenidoğan Resüsitasyonu.............................................270
Hüsniye DINÇ KAYA
Bebek Bakımı: Sağlıklı Bebek Bakımı .................................................274
Hüsniye DINÇ KAYA
Annenin Bakımı; Postpartum Değerlendirme, 1. Hafta........................277
Hüsniye DINÇ KAYA
Annenin Bakımı: Postpartum Değerlendirme, 2-6 Hafta......................281
Tülay YILMAZ
Annenin Bakımı: Genital Yol Laserasyonları........................................284
Tülay YILMAZ
Annenin Bakımı: Mastit .......................................................................287
Tülay YILMAZ
Annenin Bakımı: Perinatal Duygudurum ve Anksiyete Bozuklukları..290
Tülay YILMAZ
Annenin Bakımı: Postpartum Endometrit.............................................294
Tülay YILMAZ
Klinisyenler İçin Web Kaynakları.........................................................297
Kaynaklar...............................................................................................297
BÖLÜM 6 Yaşam Boyu Sağlıklı Kadın Bakımı ..................................................301
Yaşam Boyu Sağlıklı Kadın Bakımı......................................................301
Ayten DINÇ
Sağlıklı Kadının Bakımı: Üreme Çağındaki Kadınların Sağlık
Değerlendirmesi ve Taraması............................................................303
Ayten DINÇ
Doğum Kontrolünde Bariyer Yöntemler ve CYBE’nin
Önlenmesiyle İlgili Kadınların Bakımı ............................................311
Ayten DINÇ
Acil Kontrasepsiyonla İlgilenen Kadının Bakımı.................................314
Hülya DEMIRCI
Doğurganlık Bilinci ile İlgili Kadının Bakımı.......................................316
Hülya DEMIRCI
Hormonal Kontrasepsiyonla İlgilenen Kadının Bakımı........................319
Hülya DEMIRCI
Uzun Etkili Geri Dönüşümlü Kontrasepsiyonla
İlgilenen Kadının Bakımı..................................................................325
Hülya DEMIRCI
Üreme Potansiyeli Olan Kadının Bakımı ve
Planlı Prekonsepsiyon Bakımı...........................................................330
Meltem AKBAŞ
Plansız Gebe Kalan Kadınların Bakımı.................................................333
Meltem AKBAŞ
Sağlıklı Kadının Bakımı; 50 Yaş ve Üstü Kadınların
Sağlık Değerlendirmesi ve Taraması.................................................338
Meltem AKBAŞ
Perimenopozal veya Postmenopozal Kanamalı Kadının Bakımı..........342
Meltem AKBAŞ
Menopozal Hormon Tedavisi ile İlgilenen Kadının Bakımı..................345
Zekiye TURAN
Menopozun Vazomotor Semptomlarından Etkilenen Kadının Bakımı.349
Zekiye TURAN
Klinisyenler İçin Web Kaynakları.........................................................353
Kaynaklar...............................................................................................353
BÖLÜM 7 Üreme Sağlığı Problemi Olan Kadınların Bakımı............................357
Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyon Sorunu Olan
Erkeğin Değerlendirilmesi ve Bakımı................................................358
Zekiye TURAN
Anormal Mammografi Sonucu Olan Kadınların Bakımı......................360
Zekiye TURAN
Servikal Sitolojisi Anormal Olan Kadının Bakımı................................364
Burcu AVCIBAY VURGEÇ
Anormal Uterin Kanaması Olan Kadının Bakımı.................................368
Burcu AVCIBAY VURGEÇ
Amenoresi Olan Kadının Bakımı..........................................................372
Burcu AVCIBAY VURGEÇ
Bakteriyel Vajinosi Olan Kadının Bakımı.............................................376
Burcu AVCIBAY VURGEÇ
Meme Kitlesi Olan Kadının Bakımı .....................................................379
Gülsen ÇAYIR
Klamidyası Olan Kadının Bakımı.........................................................383
Gülsen ÇAYIR
Kolposkopi Uygulanan Kadının Bakımı ..............................................386
Gülsen ÇAYIR
Dismenoresi Olan Kadının Bakımı .......................................................389
Gülsen ÇAYIR
Endometrial Biyopsi Uygulanan Kadının Bakımı ................................391
Gülsen ÇAYIR
Endometriyozisi Olan Kadının Bakımı.................................................395
Gülsen ÇAYIR
Fibroidi Olan Kadının Bakımı...............................................................398
Nilgün AVCI
Gonoresi Olan Kadının Bakımı.............................................................401
Nilgün AVCI
Hepatit Olan Kadının Bakımı................................................................404
Nilgün AVCI
Herpes Simplex Virüsü Olan Kadının Bakımı......................................408
Nilgün AVCI
İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü Olan Kadının Bakımı....................411
Nilgün AVCI
Human Papilloma Virüsüyle Enfekte Kadının Bakımı.........................415
Sermin TIMUR TAŞHAN
Fertilitesi Azalmış Kadının Bakımı.......................................................418
Sermin TIMUR TAŞHAN
Meme Başı Akıntısı Olan Kadının Bakımı............................................422
Sermin TIMUR TAŞHAN
Paraziter Hastalığı Olan Kadının Bakımı..............................................424
Sermin TIMUR TAŞHAN
Pelvik İnflamatuar Hastalıklı Kadının Bakımı......................................427
Sermin TIMUR TAŞHAN
Pelvik Ağrısı Olan Kadının Bakımı.......................................................430
Sermin TIMUR TAŞHAN
Polikistik Over Sendromu Olan Kadının Bakımı..................................433
Mine YURDAKUL
Premenstrual Semptomları, Sendromu veya Disforik
Bozukluğu Olan Kadının Bakımı......................................................437
Mine YURDAKUL
Sifiliz Olan Kadının Bakımı..................................................................441
Mine YURDAKUL
Trichomoniasis Enfeksiyonu Olan Kadının Bakımı..............................444
Mine YURDAKUL
Vulvovajinal Kandidiyazis Olan Kadının Bakımı.................................447
Mine YURDAKUL
Klinisyenler İçin Web Kaynakları.........................................................450
Kaynaklar...............................................................................................450
BÖLÜM 8 Ebelikte Birincil Bakım ve Kadın Sağlığı..........................................457
Kadınların Birincil Bakımda Sağlığının Geliştirilmesi.........................458
Aslı EKER
Kadının Bakımı: Kilolu ya da Obez Kadının İdeal
Kiloya Ulaşmasını Desteklemek....................................................459
Aslı EKER
Kadının Bakımı: Ağız Sağlığını Geliştirmek.........................................463
Aslı EKER
Kadının Bakımı: Sağlıklı/ Dinlendirici Uykunun Teşvik Edilmesi.......467
Aslı EKER
Kadının Bakımı: Sigarayı Bırakmanın Desteklenmesi..........................471
Meltem AYDIN BEŞEN
Kardi̇ovasküler Beli̇rti̇leri̇ Olan Kadının Değerlendi̇ri̇lmesi.................475
Meltem AYDIN BEŞEN
Hipertansiyonlu Kadının Bakımı...........................................................481
Meltem AYDIN BEŞEN
Hiperlipidemili Kadının Bakımı............................................................484
Meltem AYDIN BEŞEN
Dermatoloji̇k Semptomları Olan Kadının Değerlendi̇ri̇lmesi...............489
Ebru GÖZÜYEŞIL
Aknesi Olan Kadının Bakımı................................................................492
Ebru GÖZÜYEŞIL
Bakteriyel Deri Enfeksiyonu Olan Kadının Bakımı..............................495
Ebru GÖZÜYEŞIL
Dermatiti Olan Kadının Bakımı............................................................497
Ebru GÖZÜYEŞIL
Dermatolojik İstilası Olan Kadının Bakımı.........................................502
Ebru GÖZÜYEŞIL
Fungal Enfeksiyonu Olan Kadının Bakımı...........................................504
Emine YILDIRIM
Lyme Hastalığı Olan Kadının Bakımı...................................................506
Emine YILDIRIM
Sedef Hastalığı Olan Kadının Bakımı...................................................509
Emine YILDIRIM
Gül Hastalığı Kadının Bakımı ..............................................................511
Emine YILDIRIM
Deri Kanseri Riski Olan Kadının Bakımı..............................................512
Emine YILDIRIM
Diyabetus Mellituslu Kadınlarda Bakım...............................................518
Filiz YARICI
Hipertiroidizm Olan Kadının Bakımı....................................................522
Filiz YARICI
Hipotiroidizm Olan Kadının Bakımı.....................................................525
Filiz YARICI
Gastrointestinal Semptomları Olan Kadının Değerlendirilmesi...........528
Filiz YARICI
Konstipasyon Olan Kadının Bakımı .....................................................531
Filiz YARICI
Diyaresi Olan Kadının Bakımı..............................................................534
Melike ÖZTÜRK ÇELIKTEKIN
Güneş ARSLAN
Mide Yanması (Reflü) Olan Kadının Bakımı........................................536
Melike ÖZTÜRK ÇELIKTEKIN
Güneş ARSLAN
Hemoroidi Olan Kadının Bakımı..........................................................539
Melike ÖZTÜRK ÇELIKTEKIN
Güneş ARSLAN
Bulantı ve Kusması Olan Kadının Bakımı............................................541
Melike ÖZTÜRK ÇELIKTEKIN
Güneş ARSLAN
Ruh Sağlığı Belirtileri Olan Kadının Değerlendirilmesi.......................544
Melike ÖZTÜRK ÇELIKTEKIN
Güneş ARSLAN
Affektif (Duygudurum) Bozukluğu Olan Kadının Bakımı ...................550
Saliha BOZDOĞAN YEŞILOT
Anksiyete Bozukluğu Olan Kadının Bakımı........................................554
Saliha BOZDOĞAN YEŞILOT
Yeme Bozukluğu Olan Kadının Bakımı................................................557
Saliha BOZDOĞAN YEŞILOT
Madde Kullanım Bozukluğu Olan Kadının Bakımı..............................560
Saliha BOZDOĞAN YEŞILOT
Kas-İskelet Sistemi Semptomları Olan Kadının Değerlendirilmesi......565
Emine DEMIR
Akut Kas-İskelet Sistemi Yaralanması Olan Kadının Bakımı...............568
Emine DEMIR
Artrit Rahatsızlığı Olan Kadının Bakımı...............................................571
Emine DEMIR
Sırt Ağrısı Olan Kadının Bakımı...........................................................573
Emine DEMIR
Kadının Bakımı: Osteoporozun Önlenmesi...........................................576
Emine DEMIR
Nörolojik Semptomları Olan Kadının Bakımı.......................................581
Pınar YEŞIL DEMIRCI
Başağrısı Olan Kadının Bakımı.............................................................584
Pınar YEŞIL DEMIRCI
Astımı Olan Kadının Bakımı.................................................................591
Pınar YEŞIL DEMIRCI
Bronşiti Olan Kadının Bakımı ..............................................................594
Pınar YEŞIL DEMIRCI
Gripli (Influenza) Kadının Bakımı .......................................................595
Pınar YEŞIL DEMIRCI
Pnömonili Kadının Bakımı....................................................................599
Gülşah KUMAŞ
Sinüziti Olan Kadının Tedavİsi̇.............................................................601
Gülşah KUMAŞ
Tüberkülozlu Kadının Bakımı...............................................................603
Gülşah KUMAŞ
Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Olan Kadının Bakımı.........................605
Gülşah KUMAŞ
İdrar Yolu Enfeksiyonu Olan Kadının Değerlendirilmesi.....................607
Gülşah KUMAŞ
Üriner Inkontinansı Olan Kadının Bakımı ...........................................609
Gülşah KUMAŞ
İdrar Yolu Enfeksiyonu Olan Kadının Bakımı......................................612
Gülşah KUMAŞ
Klinisyenler İçin Web Kaynakları.........................................................616
Kaynaklar...............................................................................................618
Ekler......................................................................................................633
Melike DIŞSIZ
Ek A: Bitkisel Terapiler.........................................................................635
Aromaterapi...........................................................................................637
Ek B: Temel Beslenme..........................................................................641
Yaşam Boyu Kadınların Bakımı: Beslenmenin
Değerlendirilmesi ve Danışmanlık.................................................642
Kaynaklar...............................................................................................646
EK B-1 Süt Ürünlerindeki Kalsiyum Miktaruı......................................647
EK B-2 Süt Ürünü Olmayan Yiyeceklerdeki Kalsiyum Miktarı...........647
EK B-3 Besinlerdeki C Vitamini Miktarı..............................................648
EK B-4 Besinlerdeki Lif Miktarı...........................................................648
EK B-5 Besinlerdeki Demir Miktarı.....................................................649
EK B-6 Besinlerdeki Omega-3 Yağ Asiti Miktarı.................................649
Ek C: Ebelik Bakımına Özendirici Güven: Somatik Bir
Deneyim Olarak Güvenlik..............................................................651
Sınırlama, İletişim/Bağ Kurma ve Duyarlılık........................................652
Kaynaklar...............................................................................................654
İndeks.....................................................................................................655
Ayseren ÇEVIK